Badanie ultrasonograficzne, powszechnie znane jako USG, to nieinwazyjna metoda diagnostyczna, wykorzystująca fale dźwiękowe do tworzenia obrazów wnętrza ciała. Jest to technika bezpieczna i bezbolesna. Jak działa ultrasonograf i co warto o nim wiedzieć? Sprawdź!
Czym jest badanie USG?
Celem badania USG jest ocena stanu różnych organów, takich jak serce, wątroba, nerki czy pęcherz moczowy. Aparaty USG są powszechnie stosowane w medycynie ze względu na łatwą dostępność, skuteczność i brak ekspozycji na promieniowanie jonizujące, co jest szczególnie istotne z uwagi na aparat USG ginekologiczny i badania kobiet w ciąży. Badanie USG zwykłe nie wymaga szczególnego przygotowania, wyjątkiem od tej reguły może być jednak badanie USG jamy brzusznej, gdzie pacjent powinien stawić się na czczo, ale z pełnym pęcherzem. Aby umożliwić przeprowadzenie badania, konieczne jest odsłonięcie badanej części ciała, na którą lekarz nakłada specjalny żel, zapewniający dobre przyleganie głowicy ultrasonografu do skóry i ułatwia jej przesuwanie, jednocześnie chroniąc przed zakłóceniami w obrazie.
Zatem, jak działa aparat USG? Gdy żel zostanie równomiernie rozprowadzony, do ciała przykładana jest odpowiednich rozmiarów głowica, w efekcie czego obraz badanego obszaru jest widoczny na ekranie monitora. Warto także zaznaczyć, że ultradźwięki nie są w stanie przeniknąć przez przewód pokarmowy ani tkankę kostną, co uniemożliwia ocenę kości i narządów wewnątrzczaszkowych za pomocą tej metody.
Rodzaje badań i aparatów USG
W zależności od celu badania, wyróżnić można różne rodzaje ultrasonografii. Wśród najczęściej spotykanych znajdują się USG:
- jamy brzusznej
- serca (echokardiografia)
- tarczycy
- narządów płciowych
- piersi
- naczyń (doppler)
a także przezciemiączkowe u noworodków. Każde z tych badań może być wykonywane przy użyciu różnych aparatów USG, różniących się między sobą technologią, rozdzielczością obrazu i funkcjonalnościami.
Najbardziej znanym wśród tego typu urządzeń jest aparat do USG ginekologicznego. Na rynku dostępne są zarówno aparaty stacjonarne, większych rozmiarów i oferujące szerszy zakres opcji i bardziej zaawansowane możliwości obrazowania, jak również przenośne aparaty USG z możliwością wyświetlania obrazu wprost na ekranie tableta lub na smartfonie. Tego typu przenośne urządzenia są łatwe w transporcie, a także idealne do użytku w różnych warunkach.
Działanie ultrasonografu
Korzyści z ultrasonografii są znaczące. Ultrasonograf, czyli aparat USG, działa na zasadzie emisji fal ultradźwiękowych, które są wysyłane do ciała pacjenta za sprawą przetwornika. Fale przechodzą do tkanki i są odbijane z powrotem do urządzenia, które odbiera echa ultradźwięków. Echa te są kolejno przetwarzane przez komputer w aparacie, który tworzy obraz na podstawie różnic w czasie powrotu i intensywności odbitych fal. Obrazy są wyświetlane na monitorze w czasie rzeczywistym, co pozwala na natychmiastową ocenę stanu badanych struktur. Podstawą działania ultrasonografu jest różnica w sposobie, w jaki różne tkanki przewodzą dźwięk. Na przykład kości odbijają większość fal ultradźwiękowych, co daje jasny obraz na ekranie, natomiast fale łatwo przechodzą przez płyny, takie jak krew czy płyn owodniowy, co tworzy ciemniejszy obraz. Dzięki temu lekarze mają możliwość łatwego odróżnienia różnych rodzajów tkanek, płynów i ewentualnego wskazania nieprawidłowości w ciele pacjenta.